Author: Carina Harms

Challenge n.a.v. ‘Een gebroken wereld heel maken’: Wat doe jij?

Komende tijd wil ik u regelmatig een challenge geven. Een uitdaging dus. Iets dat u kunt doen om uw geloof woorden, handen en voeten te geven.

Deze eerste challenge gaat over keuzes maken, en over verantwoordelijkheid.

Keuzes maken is lastig. Ik hoor het van de eindexamenleerlingen die een vervolgstudie hebben gekozen, of daar nog zoekend in zijn, ik hoor het van mensen die voor andere grote levenskeuzes staan: ga ik trouwen met mijn geliefde, of wachten we nog even? Ga ik op mijn kleinkinderen passen, of geniet ik liever van ze als ze op visite zijn? Blijf ik zelfstandig wonen, of kies ik nu al voor een woning met zorgopties? 

Misschien nog wel lastiger zijn keuzes die je met en voor elkaar moet maken. Keuzes waarin meer mensen betrokken zijn. 

Ik lees op dit moment een boek van Jonathan Sacks, ‘Een gebroken wereld heel maken, verantwoordelijk leven in tijden van crisis’. (Zie hieronder verder). Het bracht me op de vraag hoe ik mijn verantwoordelijkheid neem in het leven. En hoe wij dat als kerkelijke gemeente eigenlijk doen.

De challenge voor de maand juli is om te denken en waar mogelijk ook met elkaar te praten over die eigen verantwoordelijkheid: Welke normen en waarden neem je nu eigenlijk mee in de keuzes die je maakt? Hoe doen we dat als kerk? Voor wie weten we ons verantwoordelijk?

Geloven is geen ‘hobby voor de zondagmorgen’, geloven is ‘ja’ zeggen tegen een leven met God en daar horen bepaalde keuzes bij: kiezen voor rechtvaardigheid, opkomen voor de minste, zorgen voor de aarde en al haar bewoners etc. U kent de teksten wel.

Doen we dat? Doe jij dat?

Als gemeente spreken we er weinig over. Ik spreek soms mensen over hun persoonlijke keuzes: super inspirerend is dat. En soms ook heel tegenstrijdig ten opzichte van elkaar. Waar de een beslist geen vliegtuig instapt vanwege de milieulast, maakt de ander veel vakantiereizen, maar die kiest er dan wel weer voor om veel goede doelen financieel te ondersteunen. 

Laten we erover praten. Niet om te bepalen wat het beste is, of om elkaar te overtuigen, maar om elkaar te inspireren. 

Ik hoor of lees graag uw ervaringen: wat was mooi, wat was moeilijk, waarin bent u geïnspireerd, wat zette je aan het denken? Mail me, app me, bel me… laat het weten!

Ds. Marloes Meijer

Een gebroken wereld heel maken

Leven is: geroepen worden tot verantwoordelijkheid, het is de eerste regel op de achterkant van dit boek van Jonathan Sacks, een invloedrijke Britse rabbijn.

Wauw. Dat is wel iets om over na te denken.

Daartoe nodigt Sacks ons uit in zijn pittige boek. Hij toont zijn wijsheid (belezenheid) en geeft veel stof tot nadenken. Dit boek is een echte tandenbijter.

Sacks gaat uit van de Joodse gedachte dat God ons uitnodigt om ‘partners in het scheppingswerk te zijn’. Dat betekent dat we door God zijn geroepen tot verantwoordelijkheid. Wij zijn de laatste eeuwen steeds meer gaan leven als individuen, op zoek naar puur persoonlijke levensinvulling. Dat kan, aldus Sacks, niet goed zijn. Een leven alleen is maar een half leven. 

Zo, de eerste pagina van het boek.

Ik word blij wakker geschud door dat eerste deel: we zijn geroepen om verantwoordelijkheid te nemen. Of wie het anders wil verwoorden: wie in God gelooft, committeert zich aan een gedeelde verantwoordelijkheid die uit de bijbelverhalen spreekt. Dan zeg je: ik neem, samen met de mensen om me heen, beelddragers van God, de verantwoordelijkheid voor wereld en haar bewoners. 

En inderdaad, vanuit dat standpunt is het niet genoeg om aan je individuele behoeftes te voldoen. 

Dat is niet ‘alleen Joods’, of ‘Joods-Christelijk’. Er zijn meer mensen die dit zo ervaren, vanuit heel andere overtuigingen of religies. Daarom gaat Sacks in dit boek in dialoog met filosofen en ethici uit andere culturen. En hij neemt veel actuele vraagstukken mee in zijn bespreking.

Je moet je hoofd erbij houden, het is geen boek voor op het nachtkastje of in de strandstoel, maar wie zin heeft om na te denken: lees dit boek deze zomer. In september wil ik er enkele delen van bespreken met een groepje geïnteresseerden. Nodig gerust ook niet-kerkelijke vrienden uit om mee te lezen en te doen. We gaan met elkaar de gedachtegang van Sacks proberen te volgen en waar nodig ook bevragen. Dat doen we heel open: ik zal een paar kernteksten eruit pakken en we kijken met elkaar wat we ervan begrijpen en waar we vragen bij hebben. We wisselen uit hoe we erover denken vanuit onze eigen kennis en achtergrond en waar nodig betrekken we er deskundigen bij. 

Zoals Sacks zelf zegt: “Ik heb dit boek niet alleen voor joden geschreven, maar ook als een joodse stem in de gedachtewisseling van de mensheid, want wij mensen worstelen allemaal met vragen over de zin van ons leven en over de wereld die we willen nalaten aan wie na ons komen.” Herkenbaar? Weet je uitgenodigd om mee te doen. Maar wees ook gewaarschuwd: het is geen eenvoudig boek. Tegelijk: we bespreken het met elkaar, dus je hoeft het van tevoren echt niet helemaal te doorgronden.

Besprekingen op maandagavond 20-21.30 uur in de kerk, bij coronauitbraak online: 20 sept, 11 okt, 1 nov. Meer avonden evt in overleg met elkaar.

Aanmelden: predikant@kerk-engelen.nl

De zomer zet alles in een ander daglicht. Het licht, de lange avonden, de vrijheid… daarom lezen we deze zomer met wie niet op vakantie is enkele ‘standaard bijbelverhalen’: de schepping, psalm 23 (de Heer is mijn herder), de barmhartige Samaritaan, de bekering van Paulus en Openbaringen 21: 1-5…

Marloes zoekt telkens een creatieve manier van lezen/luisteren, die de verhalen opnieuw tot verstaan laat komen. Geen zware kost, maar zomerse inspiratie in creativiteit, muziek, kunst etc. Voor beginners en gevorderden in geloof.

5 x op woensdagmiddag in de kerk (bij coronaoplevingen online). Inloop en bijklets 14.30 uur, start 15.00 uur. We sluiten rond 16.00 uur af. Neem zelf een bijbel mee. 

Meld je even aan bij Ds. Marloes Meijer, via predikant@kerk-engelen.nl. Deze middagen gaan door bij minimaal 5 aanmeldingen. Woensdagmiddag 7 juli, 21 juli, 4 augustus, 18 augustus, 1 september.

Het zal niet meer onbekend zijn, maar elke woensdag van 13.30-15.00 uur is onze kerk open voor gemeenteleden, toeristen en dorpsbewoners. Wijs mensen in uw omgeving er gerust op. Er staan gastvrouwen en -heren klaar om u welkom te heten. Ook zal er binnenkort een boekentafel zijn waar allerlei boeken die te maken hebben met kerk en geloof (theologie) te leen zijn. Van harte welkom!

• 

• 

Nou ja, een leek is plaatsgenoot Hans van Dartel bepaald niet. Als katholiek theoloog en ethicus gaat hij wel vaker voor in de katholieke kerk. Maar vandaag is hij bij ons en is zijn preektitel: ‘Solidariteit in tijden van corona. Een onvermijdelijk waagstuk. Voor jou. Voor mij.’

Het zal gaan over de morele verplichtingen die we als mens hebben tegenover onze naasten. Hoe ziet solidariteit er praktisch gezien eigenlijk uit? In dit soort tijden van corona waarin we vooral teruggeworpen worden op onszelf. Kunnen we wel onze broeders hoeder zijn? Wie is onze broeder of zuster eigenlijk? Tot hoever reiken onze verplichtingen tegenover anderen? Als het gaat om zorg? Of om recht doen aan een ander? Van wie moet ik mij iets aantrekken?

Als ik bijvoorbeeld in het station aangesproken word door een jongeman die mij om een bijdrage vraagt om ergens te overnachten: wat moet ik daar dan mee? Hoe heb ik mij te verhouden tot mijn buren in mijn straat. De mensen in mijn dorp? De kerk? Moet ik me überhaupt iets van hen aantrekken? Als ze een beroep op me doen?

De Joodse filosoof Avishai Margalit gaat uit van een onderscheid tussen ethiek en moraal: ethiek heeft volgens hem betrekking op de verhouding van mensen met hun naasten in hun directe omgeving. Ethiek betreft de verplichtingen die wij ervaren in de relatie tot die naasten direct om ons heen. Het gaat daarbij om ‘dikke’, betekenisvolle relaties: naar je kinderen, de leden van je gezin, je familie.

Moraal daarentegen heeft volgens Margalit betrekking op de manier waarop we ons verhouden tot mensen verder weg: tot mensen die niet tot jouw familie, of groep behoren. Het gaat bij moraal dus om ‘dunne’ relaties: om een appel dat je ervaart als je beelden voorbij ziet komen van oorlogsslachtoffers in Jemen. Of van een vloedgolf in Indonesië. Het doet wat met je, maar niet bijzonder veel. Heel anders wanneer je zoon of dochter je belt met een dramatisch beroep om hulp.

Volgens Margalit is een typerend element van het christendom dat het alle relaties die wij als mens tot elkaar hebben, om zou willen vormen tot dikke relaties: relaties dus die sterke ethische verplichtingen met zich mee brengen.

Als een jongeman op het station mij wat vraagt zou ik die vraag volgens deze benadering in principe niet anders dienen te behandelen als wanneer een zus van mij een beroep op me doet. Of een kind van mij. Dat vraagt nogal wat. Het lijkt erop dat het christendom en de filosofen die in datzelfde spoor denken, ons wat dat betreft voor een welhaast onmogelijke opgave stellen. Zeker in een tijd waarin gemeenschapszin steeds verder te zoeken valt en individualisering alles lijkt te overheersen. Wat kunnen we nog met een boodschap die ons oproept de ander lief te hebben? Wie die ander ook is. Wat kunnen we nog met een boodschap die ons in andere woorden hetzelfde zegt: namelijk dat we die ander recht dienen te doen, omdat hij net als wij drager van mensenrechten is?

Die vragen zou Hans willen onderzoeken. En aarzelend beantwoorden.

• 

• 

• 

• 

• 

De deuren van de herberg zwaaien na lange tijd weer open en ook het buitenterras (lees: kerkplein) popelt om u allemaal weer te ontvangen. Iedere laatste woensdag van de maand, ‘Koffie in de Herberg’: een gezellige kop koffie met iets lekkers uit eigen keuken, onder bezielende organisatie van Bea Kagie. 

Iedereen is van harte welkom en neem gerust iemand mee. Graag even tevoren melden bij de organisatie.

Data vanaf deze zomer:

30 juni, 28 juli, 25 augustus, 29 september, 27 oktober, en 24 november. In december is er een speciale kerstbijeenkomst, geen ‘Herberg’. 

Eerstvolgende datum: woensdag 30 juni 2021

Plaats: Protestantse kerk, De Kerkhof 3 in Engelen

Vanaf 10.30 uur

Entree: Gratis

Was gitarist Enno Voorhorst in 2019 de eerste musicus die dat jaar voor ons optrad, ook in dit uitzonderlijke jaar bijt Enno de spits af. Niet in januari, maar in september en wel op 26 september aanstaande!

Joeke Wiechers en Carina Harms

Een kleine groep gemeenteleden keek op groot scherm naar de Jazzdienst vanuit Den Bosch. Ds Erica Scheenstra heeft naar hen gezwaaid en uiteraard hebben we teruggezwaaid. Zo waaide de Pinkstergeest over ons dorp.

Die Geest bleef waaien, want aansluitend aan deze dienst was er een PinksterPicknick van de Kliederkerk. Binnen, want niet alleen de Geest waaide. Op kleedjes genoten de kinderen en ouders die niet kampeerden of in quarantaine waren van de meegebrachte hapjes en drankjes. Toen dominee Marloes de vertelkoffer openmaakte leek er niks in te zitten… maar dat was niet waar! In die koffer zat de Geest. Het lastige van de Geest is alleen dat je hem niet kan zien. Die Geest heeft een lichaam nodig. Als je hem in zeepsop blaast, kun je hem zien, ontdekten we. En als je met een rietje tegen balletjes blaast, gebeurt er hetzelfde als wanneer de Geest je voortduwt. Iris en Anne wisten het mooi te vertellen: met Hemelvaart ging Jezus naar de hemel, met Pinksteren kwam hij weer naar de aarde in de vorm van een vlammetje in je hart. Want de Geest is niet alleen wind, hij is ook vuur.

De kinderen schreven allemaal moeilijke dingen op: oorlog in Israël en Palestina, ruzie, mensen doden, huizen laten ontploffen en in brand steken, stelen, pesten, dieren mishandelen, buiten sluiten, plastic soep, papegaaien zich dood laten schrikken… Emily, Amy, Vera, Iris en Anne letten goed op bij het jeugdjournaal, ontdekten we. Al die vervelende en verdrietige dingen die in de wereld gebeuren, schreven we op kaartjes. Toen gingen we naar buiten en ondanks de wind, kreeg Anne uiteindelijk het vuurtje aan en konden we de kaartjes verbranden. Dat het pinkstervuur mensen in vuur en vlam zet werd gelukkig niet letterlijk waar, maar de kinderen hebben nog vol geestkracht buiten op het plein gespeeld. De dominee rook de hele dag nog naar het vuur van de Geest, want die nam de nawalmende vuurkorf achter in de auto mee naar huis…

Volgende kliederviering: 11 juli 16.00 uur