Twee fietsers rijden op de autoweg het viaduct af. Het zijn een man en een vrouw, met duidelijk Oost-Europese trekken. Door al het vrachtverkeer is het echt een punt waar je in de auto al goed moet opletten. Terwijl er parallel aan de autoweg een B-weg ligt met alle ruimte voor fietsers. Vóór onze vakantie had ik dat met (andere) verbijstering bekeken. Maar nu we in Polen fietsers op de snelweg hebben zien rijden, is duidelijk dat ze zich van geen gevaar bewust zijn.

Wie op reis gaat neemt afstand van thuis. Hoe verder van huis, hoe groter de kans dat er een nieuwe wereld voor je open gaat. Dat begint al met een boek, een reportage, een filmpje of een film. Je laat je meevoeren, maar door de ogen van de schrijver, de interviewer, de vlogger of de regisseur. En sinds kort beseffen we weer hoe misleidend die informatie kan zijn. Desinformatie. Manipulatie. Maar zelfs als je met je eigen ogen dingen ziet gebeuren, is het de vraag of je ze wel goed begrijpt.

Soms vragen mensen waarom dominees na hun studie nog steeds moeten studeren. Je hebt de reis door de theologie gemaakt; de reis door een Bijbelse wereld die nu niet meer bestaat, dus wat moet je dan nog bestuderen? Helemaal als de theologie zogenaamd wetenschappelijk is, dan liggen de feiten toch vast. Steeds vaker klinkt ook de vraag waarom dominees eigenlijk zo’n opleiding nodig hebben, als ze nog steeds niet kunnen preken. Dan liever iemand die wel inspirerend is.

Na het voorval op de weg realiseerde ik mij dat dit een prachtig beeld is om misverstanden te illustreren. Wat in Polen normaal is, doe je hier niet. Maar de feiten zijn hetzelfde. De tekst van de Bijbel verandert niet. Maar omdat de lezer verandert, blijft de Bijbel spannend omdat er steeds opnieuw een relevante uitleg mogelijk is. Hier misschien anders dan in Polen. En al helemaal anders in het hart van Afrika.

Christenen waren de mensen van de weg. Onderweg zijn. Steeds nieuwe horizonten zoeken. Helaas hebben we dat niet altijd met evenveel respect gedaan voor mensen die we onderweg tegenkwamen. Wij weten hoe het zit en dat vertellen we de ander. We hebben slecht leren luisteren. Terwijl in het evangelie met eindeloze herhaling beschreven wordt hoe Jezus de mensen op zijn weg ontmoette. Zij kwamen naar hem met hun verhaal. Pas daarna kwam Jezus.

Bij het in overweging nemen van een beroep van een gemeente, is het een worsteling los te laten wat vertrouwd is. We hebben met elkaar een mooie “modus vivendi” gevonden (wijze van samenleven). Maar juist dat besef maakt mij onrustig. We moeten wel onderweg blijven. En er komt een moment dat je taken moet over te dragen. Om er voor te zorgen dat we met een open blik blijven kijken, naar wat we onderweg tegenkomen.

Een beroep van elders is geen garantie dat je als predikant gaande blijft. Je kunt op een B-weg terechtkomen, wat goed kan zijn als het op de snelweg te hard gaat. Maar met het beroep uit Breda ben ik er van overtuigd dat ik nog een periode voluit mag voortgaan. Ik ben dankbaar voor hun vertrouwen. We gaan samen onderzoeken waar de maximumgrenzen liggen. En ik verheug me op alles dat daar weer te ontdekken is: West-Brabant is voor ons nog onbekend terrein.

Blijft de vraag die nu in Engelen open ligt: wat is de meerwaarde van een dominee? Natuurlijk is een wetenschappelijke opleiding niet zaligmakend. Maar ik heb er wel veel van geleerd. Niet zozeer wat de feiten zijn. Maar vooral hoe je zorgvuldig de feiten met mensen verbindt. Zoals bij het stellen en bespreken van de diagnose in het ziekenhuis. Het maakt een groot verschil of de arts zowel deskundig als menselijk is. Soms zijn ze zo kil en weinig meelevend. Maar een goed gevoel na het gesprek, verdampt ook snel als de inhoud niet klopt.

De reisleider heeft het niet voor het zeggen. We bepalen samen waar we naartoe willen. Maar het is wel handig als iemand iets meer weet over de mogelijkheden. Niet wat je zelf wel uit het boekje kunt lezen of van het internet kunt plukken. Maar om het overzicht te houden. En terug te geven wat in onderling gesprek dan de koers mag worden. Het doel blijft hetzelfde: onderweg naar het Koninkrijk van God. Zo blijven we samen optrekken met iedereen die naar dezelfde bestemming onderweg is.

Met hartelijke groet, ds. Roel Knijff