Het nieuwe jaar is begonnen. Met veel vuurwerk, knallende kurken en goede wensen nemen we de grens tussen de jaren. Er zijn velen die met goede voornemens een wending aan hun leven willen geven. Maar de discipline die daarvoor nodig is, blijkt een dag later al weer lastig op te brengen. Het is een nieuw boekjaar en verder verandert er niet veel.

Tenminste niet op de grens van het jaar. Maar wel gaandeweg de tijd. We komen in een nieuw tijdsgewricht. Voor het eerst krijgen jongeren het niet beter dan hun ouders. Dat doorkruist ons jarenlange optimisme dat alles beter wordt. De emancipatie stagneert en de druk op de solidariteit tussen generaties staat op scherp. Voor het eerst noemen kinderen hun ouders verwende krengen, in plaats van andersom.

Nederland trekt zich terug achter de dijken. Waar we eeuwenlang ons voordeel deden met een ruime visie en een wijde blik, hebben we nu even genoeg aan onszelf. De grote wereld van onbegrensde mogelijkheden is een bedreiging geworden van onze rijkdom en welvaart. We willen houden wat we hebben en houden anderen op afstand.

Door de eeuwen heen is de ordening van onze samenleving geworden, zoals we die kennen. Een democratie, gebaseerd op gezamenlijke verantwoordelijkheid en welbegrepen eigenbelang. Een sterke democratie, omdat die recht deed aan de gelijkwaardigheid van minderheden. Waarin de belangen zorgvuldig gewogen werden, zodat er een breed draagvlak was. Dit systeem kraakt.

De kerkelijke betrokkenheid is in de afgelopen jaren sterk verminderd. De kerk zoals we die kennen, wankelt. We spreken in onze tijd over onze persoonlijke geloofsbeleving en laten ons niets meer gezeggen. Ondertussen is er een groot verlangen naar de meerwaarde die een gemeenschap kan bieden. En ik denk zelfs dat er een groot verlangen is naar de zeggingskracht van het Evangelie.

Misschien zijn wij, in de kerk, ons daarvan meer bewust dan de mensen buiten de kerk. Dat kan pijn doen, maar geeft ons een voorsprong op iedereen die zich nog moet gaan bezinnen op de toekomst. Ik heb daarin veel vertrouwen. Want het zal anders worden, maar waarom slechter? Als we daaraan zelf onze bijdrage leveren. Met discipline en het Evangelie voor ogen.

De dagen in december mochten we samen delen; we vierden de geboorte en begonnen een nieuw jaar. Al die dagen worden we uitgenodigd om stil te staan bij de waarde van ons leven. Niet alleen als momentopname, maar in het perspectief van jaren, in het perspectief van ons leven. December als grensmaand, met ruimte voor een nieuw begin. Waarom niet?

 

ds. Roel Knijff